English
Lifestyle

Pse njerëzit në këtë shtet kanë më shumë gjasa të jetojnë deri në 100 vjeç

Pse njerëzit në këtë shtet kanë më shumë
Japoni/ AP Photo

Personat që mbushin 100 vjeç këtë vit kanë përjetuar shumë ndryshime historike. Të lindur në vitin 1925, midis dy luftërave botërore, ata kanë parë gjithçka, nga shpikja e penicilinës deri te zhvillimi i TikTok-ut.

Por shumë pak njerëz e arrijnë këtë moshë. Sipas Kombeve të Bashkuara, rreth 630,000 persona janë njëqind-vjeçarë në mbarë botën, dhe shumica jetojnë në vetëm 10 vende, në Azi, Europë dhe Amerikë të Veriut, që ndryshojnë në madhësi, ekonomi, politikë dhe shëndetësi.

Një në pesë njëqind-vjeçarë jeton në Japoni, e cila ka jetëgjatësinë më të lartë, me 88 vjet për gratë dhe 82 për burrat. Pas Japonisë vijnë SHBA-ja, Kina dhe India, por krahasuar me popullsinë, vende europiane si Franca, Greqia dhe Italia renditen më lart.

“Shteti japonez është në krye të të gjitha listave,” thotë Solveig Cunningham, profesoreshë e kërkimeve mbi shëndetin dhe jetëgjatësinë në Institutin Demografik të Holandës.

Pse njerëzit në këtë shtet kanë më shumë

Kjo lidhet me ushqimin, aktivitetin fizik dhe ambientin e shëndetshëm. Megjithatë, Cunningham thekson se duhet të studiohet shëndeti i emigrantëve në Japoni për të kuptuar më mirë.

Jetëgjatësia ekstreme ka intriguar shkencëtarët dhe ka frymëzuar shumë libra dhe programe televizive. Një teori e njohur është ajo e “zonave blu,” rajone ku njerëzit jetojnë gjatë për shkak të stilit të shëndetshëm të jetesës dhe gjenetikës.

Por disa studiues kanë ngritur dyshime mbi saktësinë e këtyre zonave, duke përmendur gabime administrative dhe mashtrime në regjistrat e lindjes dhe pensionet.

Pse njerëzit në këtë shtet kanë më shumë

Cunningham pranon se ka disa “anomali në të dhëna”, por ato nuk ndikojnë në trendet kryesore, pasi vendet me më shumë njëqind-vjeçarë kanë jetëgjatësi më të lartë mesatare.

“Ato janë vende ku njerëzit jetojnë më gjatë, prandaj më shumë arrijnë moshën 100 vjeç,” shpjegon ajo.

Edhe në vende me jetëgjatësi më të ulët, ata që mbijetojnë janë shumë të fortë. Nuk duket të ketë ndonjë “përbërës magjik” për jetëgjatësinë.

Ekspertët bien dakord se faktorët kryesorë megjithatë janë: aktivitet fizik i rregullt, ushqim i shëndetshëm, kujdes mjekësor, gjumë i mjaftueshëm, shmangie e duhanit dhe alkoolit, dhe menaxhim i stresit.

“Nuk jam shumë e bindur për efektet e peshkut, çokollatës apo një gotë vere,” tha Cunningham me buzëqeshje.

Burimi: Euronews

Mos humbisni edhe

REELS

@millennium.garden Christmas Market: hapësira perfekte për të kaluar kohë me miqtë, për t’u ndalur pas pune apo thjesht për të shijuar dhjetorin ashtu siç duhet. Pije të ngrohta për ditët e ftohta, street food për çdo shije, shtëpiza e ëmbëlsirave për pak ëmbëlsi dhe DJ gjatë fundjavave për ta mbajtur energjinë gjallë. 🎄🎶

Dhjetori është muaji i zgjedhjeve të bukura, i kombinimeve të reja dhe i garderobës që merr pak më shumë vëmendje. Te @paene.al , ky sezon vjen me rehati, elegancë dhe detaje që bëjnë diferencën, sepse çdo sezon meriton një fillim të bukur. 🤍

Good hair days just got better. 🩷 Bukuria e flokëve fillon nga cilësia. Hair Extensions nga @perfect.beautyzone janë të punuara me flokë natyral, të krijuara për të dhënë volum, gjatësi dhe një pamje që duket krejtësisht natyrale.

Artistja e njohur Elhaida Dani ka fituar rolin e Esmeraldes ne versionin italian te musicalit te famshem “Notre Dame de Paris” nga Riccardo Cocciante. Dani, ish-fituesja e edicionit te parë të “Voice of Italia” ka vite që performon në rolin e Esmeraldes (nga viti 2016), ne versionin francez, duke dhene shfaqje sold-out ne teatrot me te medha te botes nga Parisi ne Singapor. Si nje Esmeralda italiane, Elhaida do te performoje ne teatrot me te mira te Italise, duke perfshire edhe 4 netë ne Arena di Verona. “Notre Dame de Paris” eshte nga prodhimet e llojit “musical” me te famshem ne bote dhe ka nje cmim Guiness per hapjen me te suksesshme ndonjehere te nje musical. Prej 27 vjetesh, kjo shfaqje franceze e kompozuar nga Riccardo Cocciante dhe e shkruar nga Luc Plandomon, eshte vene ne skene mbi 5000 here dhe eshte pare nga me shume se 15 milion spektaktore.

Një fustan i bukur e ndryshon menjëherë ndjesinë e festave. ✨ Koleksioni festiv i @kraspiofficial vjen me deri në 50% ulje: i krijuar për netët që kërkojnë më shumë shkëlqim dhe prani. Një koleksion i menduar për ty që, sapo hyn në një dhomë, ndryshon energjinë e saj.

Është zhvilluar në Durrës Turneu Kombëtar i Basketbollit të Unifikuar 2025, një ditë plot plot pozitivitet,sport dhe momente frymezuese. Special Olympics Albania, me mbështetjen e Coca-Cola, solli në fushë mbi 150 sportistë që na kujtuan se sporti është për të gjithë. Një event që inspiroi, bashkoi dhe tregoi sa bukur është kur talenti dhe përfshirja shkojnë krah për krah. ❤️✨ #UnifiedSports #CocaColaBottlingShqipëria #SpecialOlympics #BasketballForAll

Lëkura jote meriton më të mirën dhe ky është momenti. ✨ Përfito 35% ulje në të gjitha injeksionet gjatë ofertës festive në Dermaluxe Clinic Tirana. Kujdes i avancuar dhe rezultate të sigurta. @dermaluxe_clinic_tirana ℹ️ Për më shumë informacion, shkoni në stories / highlights.

Ishte diss për nusen apo diçka e lezetshme për t’u përmendur? Po nusja po qesh nga sikleti apo e vlerësoi fjalimin e tij? Si e shihni ju këtë moment viral?

Shakira këndon me djemtë e saj në Buenos Aires

🚘 @auto.trego është një platformë moderne shqiptare për shit-blerje automjetesh, që ofron një përvojë të shpejtë dhe efektive ⬇️ ▪️ Publikimi i makinës është falas dhe procesi është shumë i thjeshtë. ▪️ Website me dizajn të pastër dhe filtra të avancuar kërkimi, që mundësojnë gjetjen e makinës sipas çmimit, vitit, markës dhe kilometrave. ▪️ Në platformë mund të krijoni profile, të shisni ose të ruani makinat e preferuara dhe të kontaktoni shitësit direkt. ▪️ Audienca është e fokusuar ekskluzivisht në tregun e automjeteve, duke garantuar blerës dhe shitës realë.

Why people in this country are more likely to live to 100

Pse njerëzit në këtë shtet kanë më shumë
Japan/ AP Photo

People turning 100 this year have experienced many historical changes. Born in 1925, between the two world wars, they have seen everything from the invention of penicillin to the development of TikTok.

But very few people reach that age. According to the United Nations, about 630,000 people are centenarians worldwide, and most live in just 10 countries, in Asia, Europe and North America, which vary in size, economy, politics and health.

One in five centenarians lives in Japan, which has the highest life expectancy, at 88 years for women and 82 for men. Japan is followed by the US, China and India, but compared to population, European countries such as France, Greece and Italy rank higher.

“The Japanese state is at the top of all the lists,” says Solveig Cunningham, professor of health and longevity research at the Netherlands Demographic Institute.

Pse njerëzit në këtë shtet kanë më shumë

This is linked to nutrition, physical activity and a healthy environment. However, Cunningham stresses that the health of immigrants in Japan needs to be studied to better understand.

Extreme longevity has intrigued scientists and inspired many books and television programs. One popular theory is that of “blue zones,” regions where people live long lives due to healthy lifestyles and genetics.

But some researchers have raised doubts about the accuracy of these areas, citing administrative errors and fraud in birth and pension registries.

Pse njerëzit në këtë shtet kanë më shumë

Cunningham admits there are some "anomalies in the data", but they do not affect the main trends, as countries with more centenarians have higher average life expectancies.

"Those are places where people live longer, so more people reach the age of 100," she explains.

Even in countries with lower life expectancies, those who survive are very strong. There doesn't seem to be any "magic ingredient" for longevity.

Experts agree that the main factors, however, are: regular physical activity, healthy eating, medical care, sufficient sleep, avoiding smoking and alcohol, and stress management.

"I'm not very convinced about the effects of fish, chocolate or a glass of wine," Cunningham said with a smile.

Source: Euronews

×